سیستم سوخت رسانی خودرو:همه ما میدانی مهم ترین عامل برای حرکت خودرو، سوخت می باشد.اما این سوخت چگونه در داخل ماشین جریان می یابد؟وچگونه به موتور خودرو می رسد؟
سوختی که وارد باک ماشین می شود توسط سیستم سوخت رسانی خودرو به موتور ماشین می رسد و باعث حرکت ماشین می شود . در واقع همانگونه که انسان برای حرکت و زنده ماندن به آب و غذا و همچنین به سیستمی که این مواد را به تمام سلول های بدن برساند ،احتیاج دارد، ماشین نیز برای حرکت به سوخت احتیاج دارد و این سوخت توسط سیستم سوخت رسانی خودرو در داخل ماشین جریان می یابد و انرژی مکانیکی لازم، برای حرکت ماشین را در اختیار ش قرار می دهد.
درسترسی سریع به مطالب
سیستم سوخت رسانی خودرو، مجموعه اجزائی هستند که وظیفه رساندن سوخت به موتور ماشین را برعهده دارند . درواقع سیستم سوخت رسانی ترکیبی از هوا و سوخت را به ماشین تزریق می کند، که اصطلاحا به آن سیستم تزریق سوخت نیز می گویند که این عملکرد با توجه به نوع سیستم خودرو در هرکدام به گونه ای انجام می شود . سیستم سوخت رسانی دارای 2 دسته می باشد: 1- سیستم سوخت رسانی کاربراتوری 2- سیستم سوخت رسانی انژکتوری
سیستم اولیه ی سوخت رسانی، سیستم کاربراتوری می باشد و در خودرو های اولیه و قدیمی از این نوع سیستم سوخت رسانی استفاده می شد .درواقع رایج ترین نوع سیستم سوخت رسانی خودرو تا قبل از سال 1980، سیستم سوخت رسانی کاربراتوری بود. این سیستم مشکلاتی مانند:1- آسیب رساندن به محیط زیست2- مصرف نادرست و غیر بهینه در سوخت 3- ناتوان بودن در برآورد کردن نیاز موتورهای جدید و مدرن، را به وجود آورد و به همین دلیل باعث شد بعد از دهه 80 میلادی خودرو سازان برای جلوگیری از این مشکلات، به ساخت سیستم سوخت رسانی انژکتوری پرداختند.
در این نوع سیستم سوخت رسانی خودرو اصلی ترین قطعه ی آن یعنی کاربراتور، در قسمت میانه ای منیفولد هوا قرار گرفته است. منیفولد هوا قسمتی است که مخلوط هوا و سوخت را به داخل سیلندر هدایت می کند.
در واقع وقتی پیستون در سیلندر به سمت پایین حرکت می کند باعث ایجاد خلاء در داخل سیلندر و باز شدن دریچه گاز کاربراتور می شود و در این هنگام است که هوا از طریقه دریچه وارد کاربراتور می شود. سپس در داخل آن مخلوط سوخت و هوای مورد نیاز برای ماشین تامین می شود و به داخل سیلندر تزریق می شود .
اصلی ترین قطعه سیستم سوخت رسانی کاربراتوری است و وظیفه آن تهیه و تامین مخلوط سوخت و هوا است.
قطعه ای است که در ورودی دریچه گاز کاربراتور قرار گرفته است که وظیفه ی آن ایجاد خلاء در داخل هوا است.
به مخزن سوختی که در داخل کاربراتور قرار دارد ژیلگور می گویندو سوخت داخل آن قرار می گیرد تا وقتی که با ایجاد خلاء سوخت داخل آن کشیده شود.
سوخت مورد نیاز خودروها از طریق لوله های سوخت رسانی حرکت میکند این لوله ها مانند: رگ های بدن انسان، که خون در آن ها حرکت می کند است. این لوله ها عمل مکش سوخت را از باک انجام می دهند و به داخل مخزن انتقال می دهند.
کاربراتورها از نظر عبور جریان هوا به چند دسته تقسیم می شوند؟
کاربراتورها از نظر عبور جریان هوا به سه دسته تقسیم می شوند که به توضیح هر کدام از آن ها می پردازیم:
1- جریان هوا از بالا به پایین:
در این نوع کاربراتور برای مخلوط سوخت و هوا در داخل موتور از نیروی جاذبه ی زمین کمک می گیرند که این باعث تغذیه ی بهتر موتور می شود .این نوع کاربراتور از انواع دیگر کاربراتورها بهتر و جدید تر می باشد به همین دلیل امروزه نیز مورد استفاده قرار می گیرد و می توان در برخی از سیستم های سوخت رسانی خودرو ها مشاهده نمود.
2- جریان هوا از پایین به بالا:
در این نوع کاربراتور سوخت بصورت مایع وارد موتور نمی شود بلکه بصورت جامد وارد موتور می شود و علاوه بر این در هوای سرد هم بسیار ضعیف عمل میکند و برای انجام تعمیرات از قابلیت دسترسی مناسب برخوردار نیست به همین دلیل امروزه اصلا از این نوع کاربراتور استفاده نمی شود و در گذشته در خودرو های اولیه مورد استفاده قرار می گرفت.
3- کاربراتور با جریان هوا افقی:
از این کاربراتور در خودرو های کمی قدیمی تر استفاده می شد مثلا : خودرو پیکان دارای این نوع کار براتور می باشد . کاربراتور با جریان افقی هوا دارای ونتوری ثابت و متغییر است. که پیکان از ونتوری متغییر بهره می برد.
انواع سیستم سوخت رسانی کاربراتوری بر اساس دهانه:
سیستم سوخت رسانی کاربراتوری بر اساس دهانه به 3 دسته تقسیم می شود که شامل : 1- سیستم کاربراتوری یک دهانه 2- سیستم کاربراتوری دو دهانه 3- سیستم کاربراتوری چهار دهانه می باشد.
معایب سیستم سوخت رسانی کاربراتوری :
1- عدم تناسب میزان مخلوط شدن هوا و سوخت:
در هر شرایط عملکردی موتور مثلا: استارت اولیه، گرم شدن موتور و یا زمان حرکت خودرو، نسبت مخلوط شدن هوا و سوخت، متناسب نمی باشد و تنها در برخی از موارد این نسبت رعایت می شود.
2- وابستگی شدید کاربراتور به شرایط جوی و محیطی:
با تغییر شرایط جوی و محیطی مانند: آب و هوا، دما، رطوبت و… عملکرد کاربراتور دچار مشکل می شود . به زبان ساده تر کاربراتور نمی تواند با ایجاد این تغییرات خود را با شرایط مطابقت بدهد .مثلا : در هوای سرد خودرو با مشکل روشن می شود.
3- تنظیم سخت سیستم جرقه زنی:
عملکرد جرقه زنی بصورت منظم و با دقت کافی انجام نمی شود و با چرخاندن دلکو اوانس و ریتاد عمل جرقه زنی دچار تغییر می شود.
4- وابستگی کاربراتور به نوع بنزین و عدد اکتان :
با تغییر نوع بنزین و عدد اکتان آن تنظیمات کاربراتور دچار تغییر می شود.
5- عدم توزیع یکسان مخلوط سوخت به سیلندرها:
هر کدام از سیلندر ها که در مسیر دورتر قرار گرفته اند میزان سوخت کمتری وارد آن ها می شود و سیلندر هایی که در مسیر نزدیکتر قرار گرفته اند میزان سوخت بیشتری وارد آن ها می شود . این به دلیل نداشتن تنظیم کننده سوخت می باشد. که این امر باعث بوجود آمدن مشکلاتی مانند:اختلال در بالانس موتور می شود.
6- امکان بوجود آمدن خفگی در کاربراتورها:
با فشار دادن پدال گاز در زمان خاموشی موتور، سوخت وارد سیلندر می شود و در نتیجه کاربراتور خفه می شود.
7- درمقایسه با انژکتور:
در مقایسه با انزکتور دارای قدرت کمتر و ارتعاشات و ضربه های بیشتر می باشد.
تعمیر و راه اندازی آن آسان است و به تخصص زیادی احتیاج ندارد و گاهی اوقات خود می توانید آن را تعمیر کنید.
چون قطعات این سیستم ارزان قیمت هستند، در صورت خرابی و حتی خراب شدن کل سیستم ، نیازی به هزینه زیاد ندارد و هزینه ساخت آن بسیار کمتر از سیستم انژکتوری می باشد.
امروزه از سیستم انژکتوری به دلیل عملکرد بهتر و جبران کمبودهای سیستم کاربراتوری، در اکثر خودرو ها استفاده می شود و در حال همه گیری خودروها می باشد . این سیستم خود به 2 نوع : مکانیکی و الکتریکی تقسیم می شود.
این سیستم در اواخر دهه ی 50 میلادی توسط کارخانه شورلت و پونتیاک به کارخانه های خودرو سازی معرفی و پیشنهاد شد.و سر انجام کارخانه بنز در سال 1952 بصورت عملی دست به ساخت خودرو انژکتوری مکانیکی زد و اینگونه اولین خودرو انژکتوری مکانیکی روانه بازار شد.در پی آن کرایسلر در سال 1960 اولین خودرو انژکتوری الکتریکی را عرضه کرد . این کارخانه ها با تغییرات خود تحولی بزرگ در صنعت خودرو سازی ایجاد نمودن.
این نوع سیستم سوخت رسانی خودرو در سال 1383 در کشور ما مورد استفاده قرار گرفت.
در این نوع سیستم سوخت رسانی خودرو، سوخت توسط پمپ الکتریکی و یا مکانیکی ، بصورت پودری جامد به موتور تزریق می شود . به این صورت که سوخت با فشار زیاد توسط پمپ به داخل لوله ها و ریل سوخت انتفال می یابد و در نهایت به انژکتور می رسد و سپس انژکتور مانند سرنگ توسط سوزنی که دارد سوخت را بصورت پودری جامد به درون سیلندرهوا یا پشت سوپاپ هوا می پاشد.
سیستم انژکتوری برای عملکرد درست و تهیه ی سوخت بهینه به جمع آوری اطلاعات از سنسورها می پردازد و به این شکل میزان پاشش دقیق سوخت و مدت زمان پاشش را مشخص و تنظیم می کند.
انژکتوراصلی ترین قطعه در سیستم انژکتوری می باشد که از حساسیت بسیار بالا برخوردار است و وظیفه پاشش دقیق سوخت به پشت سوپاپ و ورودی سیلندر را برعهده دارد.
در خودرو های امروزی برای هر سیلندر یک کویل قرار می گیرد که وظیفه این قطعه انجام عمل جرقه زنی در خودرو می باشد.
سنسورها باعث بالارفتن دقت انژکتور در پاشیدن سوخت می شوند . درواقع سنسورها اطلاعات مورد نیاز را از ECU(همان کامپیوتر ماشین) جمع آوری می کنند و اینگونه باعث عملکرد دقیق تر و درست موتور می شود . معرفی برخی از سنسور های سیستم سوخت رسانی انژکتوری: 1- سنسور دمای هوا (ATS) 2- سنسور دریچه گاز(TPS) 3- سنسور فشار هوا(MAP) 4- سنسور دور موتور 5- سنسور ضربه 6- سنسور دمای آب (CTS) 7- سنسور اکسیژن
همانطور که توضیح دادیم یکی از مشکلات سیستم کاربراتوری تولید گاز های مضر و آسیب رساندن به محیط زیست بود. ولی در سیستم انژکتوری این قطعه از ایجاد گاز های مضر جلوگیری می کند و این گاز ها را به گازهای بی خطر تبدیل می کند و باعث جلوگیری از آسیب رسیدن به محیط زیست می شود.
سوخت مورد نیاز انژکتور از این مسیر عبور می کند.
قطعه ای است، که جریان برق را در بین سیلندرها برای انجام عمل جرقه زنی تقسیم میکند.
همانطور که توضیح دادیم ECU ، کامپیوتر خودرو است و تمام اطلاعات سنسورهای خودرو را جمع آوری می کند.
8- دیگر قطعات سیستم سوخت رسانی انژکتوری:
1- باک یا محل ذخیره سازی بنزین 2- لوله های سوخت رسانی 3- پمپ بنژین 4- فیلتر بنزین (جداکننده مواد زائد از بنزین)5- فشار شکن 6- مانیفولد گاز
سیستم مکانیکی انژکتوری خود به 2 دسته تقسیم می شود:
این سیستم توسط کمپانی بوش ساخته شد و ابتدایی ترین نوع سیستم انژکتور می باشد و تفاوت آن با سیستم کاربراتور آن است که از انژکتور بجای کاربراتور در این سیستم استفاده شده است.
در این سیستم پاشش سوخت کنترل می شود و بصورت مکانیکی و منقطع انجام می شود.
این سیستم دارای 5 نوع می باشد که سه نوع آن از نظر نوع پاشش تقسیم می شوند:
در این سیستم برای عمل پاشش به هر 4 سیلندر فقط از یک انژکتور استفاده می شود و از واحد کنترل الکتریکی یا همان ECUبرای عمل پاشش استفاده می کند و سوخت را در بین 4 سیلندر تقسیم میکند.
در این سیستم انژکتور ها بر روی ریل سوخت قرار گرفته اند و به ازای هر کدام از سیلندرها یک انژکتور تعبیه شده که سوخت را به پشت سوپاپ هوا و مانیفولد ورودی می پاشند. به دلیل کاهش زمان انجام عملیات در این نوع سیستم ف سوخت بصورت بهتر در اختیار موتور قرار می دهند.
این سیستم در واقع پیش رفته ترین نوع پاشش سوخت می باشد و همانگونه که از اسمش مشخص است سوخت را بصورت مستقیم به درون سیلندرها انتقال میدهد. دراین نوع نیز مانند پاشش چند نقطه ای برای هر سیلندر یک انژکتور تعبیه شده است.
1- دریافت سوخت غنی تر با ذرات درشت تر
2- افزایش بازده موتور و مصرف بهینه ی سوخت به دلیل ترکیب صحیح نسبت هوا و سوخت
3- استارت بهتر در هر نوع شرایط محیطی. در واقع فشار هوا یا دمای محیط تاثیری بر روی عملکرد ومقدار سوخت موتور ندارد.
4- افزایش راندمان حجمی باعث افزایش توان خروجی موتور تا 15 درصد می شود
5-باعث کاهش آلودگی وکاهش تولید گاز های مضر می شود. اینگونه به محیط زیست نیز آسیب نمی رساند.
6- توزیع سوخت بصورت یکسان در تمام سیلندرها
7- ارتفاع کمتر موتور به دلیل حذف کاربراتور از روی مانیفولد
8- مصرف سوخت بطور یکسان در تمام شرایط عملکردی خودرو
1- به دلیل بالا بودن هزینه قطعات در صورت خراب شدن، هزینه ای بالا برای تعمیر به دنبال دارد.
2-برای تعمیر آن به ابزار تخصصی و افراد متخصص احتیاج دارد.
حال که به اهمیت سیستم سوخت رسانی خودرو پی بردید میدانید که سالم بودن و درست کار کردن آن در خودرو بسیار مهم است. یکی از راه های تمیز نگه داشتن وبیشتر کردن طول عمر سیستم سوخت رسانی خودرو استفاده از محلول های تمیز کننده سیستم سوخت رسانی می باشد . ما به شما محلول تمیز کننده یونامکس را پیشنهاد می دهیم که یکی از برترین محلول های تمیز کننده سیستم سوخت رسانی خودرو می باشد.